Strijd om Zeeland

De strijd tussen Holland en Vlaanderen om het bezit van Zeeland staat de komende jaren in het middelpunt van de activiteiten van de Erfgoed Vrienden. In die strijd spelen de poorters van Zierikzee een hoofdrol. De stad wordt meerdere keren belegerd door de Vlamingen maar houdt dapper stand. In de zeeslag op de Gouwe voor de poorten van Zierikzee wordt in 1304 de Vlaamse oorlogsvloot verslagen. Deze overwinning leidt uiteindelijk tot de Vrede van Parijs. In 1323 tekenen in Parijs graaf Lodewijk I van Vlaanderen en graaf Willem III van Holland voor de vrede samen met de leiders van de grootmachten Frankrijk en Duitsland. Hiermee wordt een langslepend conflict beëindigd. Zeeland is nu een eigen entiteit, een graafschap onder de graaf van Holland en Zeeland. Vlaanderen ziet af van alle leenrechten op Zeeland, de eilanden en de wateren en erkent de graaf van Holland als graaf van Zeeland. Dat is op 6 maart 2023 700 jaar geleden. Dit verdient een feestelijke herdenking.

Zierikzee Cruciaal

In de late middeleeuwen groeit Zierikzee uit tot één van de belangrijke steden van Holland en Zeeland. Koopvaardij, visserij, lakennijverheid en zoutindustrie zijn de pijlers van de welvaart. Vlaanderen heeft zich ontwikkeld tot wereldmacht met rijke havens en handelssteden zoals Brugge en Gent. De Hollandse steden Haarlem, Dordrecht, Delft en Leiden volgen op afstand het Vlaamse succes. Ook Zierikzee en Middelburg groeien in welvaart en belang, strategisch gelegen op het kruispunt van waterwegen. Vlaanderen probeert onder het juk van leenheer de koning van Frankrijk uit te komen. Dit leidt in 1302 tot de Guldensporenslag, waar het Vlaamse burgerleger de Franse ridders in de pan hakt.

Gesterkt door de overwinning op de Fransen vinden de Vlamingen de tijd rijp om het conflict over het bezit van Zeeland definitief te beslechten. In 1303 en 1304 wordt Zierikzee driemaal zwaar belegerd. De Vlamingen boeken de nodige successen maar Zierikzee kan niet worden ingenomen. Een geallieerde Frans – Hollandse vloot vaart richting Zierikzee om de stad te ontzetten en de Vlamingen een definitieve nederlaag toe te brengen. Onder aanvoering van admiraal Grimaldi van de Franse Hollandse vloot wordt op 10 en 11 augustus 1304 op de Gouwe voor de poorten van Zierikzee de overwinning behaald en kunnen Willem III en Grimaldi met hun leger de bevrijde stad Zierikzee intrekken.

Zeeslag in Collectief Geheugen

De meeste Vlamingen kennen deze geschiedenis en met name de Guldensporenslag. In het onderwijs wordt daaraan veel aandacht geschonken. De meeste Zeeuwen weten weinig van de strijd tussen de Hollanders en de Vlamingen in de late middeleeuwen. We willen meehelpen daar verandering in te brengen omdat de gebeurtenissen uit die tijd onderdeel zijn van het DNA van de Schelderegio. Het doel van de Stichting Vrienden Erfgoed Zierikzee is het narratief van de belegering van Zierikzee en de zeeslag op de Gouwe in 1304 weer in het collectieve geheugen van de Zeeuwen terug te krijgen. Het Zeeuws Genootschap der Wetenschappen en het University College Rosevelt te Middelburg hebben het initiatief genomen aandacht te schenken aan Zeeland 700. Een contourenplan voor de herdenking in de Schelderegio is opgesteld. De Erfgoedvrienden is gevraagd aandacht te schenken aan de viering in Zierikzee. Zierikzee is één van de sleutellocaties en de data 10, 11, 12 en 13 augustus 2023 kunt u alvast in de digitale agenda zetten.

Onderdelen van de Reizende Tentoonstelling 1304

> Boeken en Fietsroute

Het boekje Beeld van een Zeeslag is al een aantal jaren gewild evenals de fietstocht Langs de oevers van de Ouwe Gouwe. Nieuw is het boek Gouwe Leeuwen. De fietstocht gaat door een prachtig landschap met vele oude dijkjes die eens de eilanden Schouwen, Dreischor en Duiveland beschermden tegen het hoogwater van de Gouwe. Voor meer informatie over de fietsroute klik hier. Voor meer informatie over het boek Gouwe Leeuwen klik hier.

 

 

 

 

 

> Fototentoonstelling Gouwe Nu en Toen

Met 15 illustratieve foto’s genomen in vier seizoenen, lang de oevers en bedijking van de Gouwe, is het landschap vastgelegd. Per locatie is aangegeven wat er Nu is te zien en wat er Toen gebeurde.

> Panelen met het Narratief 1304

Het narratief van 1304 is samengevat op 10 panelen. Hieronder zijn enkele van deze panelen weergegeven.

 

 

 

 

 

 

> Gravengallerij

De hoofdrolspelers, de Hollandse en Vlaamse graven, zijn het afgelopen jaar geportretteerd. Admiraal Grimaldi, de voorvader van Albert van Monaco, ontbreekt uiteraard niet in deze reeks. De Gravengalerij is compleet en kunnen allemaal gebroederlijk bij elkaar worden gepresenteerd. De portretten zijn oorspronkelijke geschilderd in de 16 eeuw en nu opnieuw tot leven gebracht door kunstenaar Matthijs Mijnders.

> Rekwisieten

Door vrijwilligers is en wordt gewerkt aan het beleven van de Zeeslag door middel van schaalmodellen. Een schaalmodel van een blijde is gereed evenals van een evenhoog dat is gemaakt door Leo Seinen. Een schaalmodel van een koggenschip is in voorbereiding. Verder zijn aan SVEZ geschonken: originele pijlpunten gebruikt door boogschieters en stenen kogels die waarschijnlijk zijn gebruikt door katapulten en blijden in 1304.

> Middeleeuwse Kostuum

Gravinnen bestierden de huishouding en regelden de zaken aan het hof met hun personeel als de graaf op reis was. Zo hadden zij een zekere macht.  De graven waren meestal onderweg van de ene naar de andere plek om hun gezag te bevestigen. De met kruiden geverfde kleding van het volk is van wol of linnen en is doffer van kleur. De vrouwen dragen rokken of jurken met bijvoorbeeld een schort, cape en muts. De kostuums zijn ontworpen door: Ineke Hogerheide, Jenny de Vos, Dina Perdok, Jeltje Lanting en Baukje Bijlsma